Het Deelerwoud op de Veluwe

Afgelopen week zijn we weer even een paar dagen naar de Veluwe gegaan, vandaar dat we wat achterlopen met reageren op jullie blogs. :-) We verbleven in het Golden Tulip hotel in Hoenderloo en als je het terrein afloopt, sta je meteen in het bos. Dit hotel is weer heel anders als het Golden Tulip hotel in Epe en het is altijd heel prettig om hier een paar dagen te verblijven. Het hotel ligt vlakbij het Deelerwoud, natuurgebied Loenermark en de Hoge Veluwe.

Het is dan ook maar een klein stukje lopen en we zijn in het Deelerwoud.
De gelopen route is hier te downloaden.

Op dit hoogtekaartje is al meteen te zien dat de Veluwe zeker niet onder de zeespiegel ligt zoals de AWD. Het hoogste punt van onze wandeling ligt op 85,7 meter NAP. Het hoogste punt van het Deelerwoud is de Hartenhulberg, namelijk 90 meter NAP.

De drie wandelroutes, waar we geen gebruik van maken omdat we liever buiten deze routes lopen. Het is veel rustiger als je de routes mijd en de GPS gebruikt om je weg te zoeken. Het is geen ideaal fotoweer, maar het is droog en heel af en toe voelen we een alleen paar druppels.

 

Het enige nadeel van het Deelerwoud is het feit dat het naast de A50 ligt en dat is heel goed te horen als je in het eerste stuk rondloopt. We gebruiken de GPS dan ook om zo ver mogelijk van de A50 vandaan te komen. De reeën zijn het lawaai hier blijkbaar gewend want we zien deze prachtige ree zodra we het eerste pad betreden. De ree loopt in het rustgebied, maar van een rustige omgeving is hier zeker geen sprake :-)   

In het dennenbos ziet u tussen de oude bomen veel jonge bomen staan. Het is een eenvoudige nachtvlinder geweest die een enorme bijdrage heeft geleverd aan deze bosverjonging. In 1988 ontwikkelden rupsen van de grasuil zich explosief op het Deelerwoud. Toen ze zich in de grond gingen verpoppen, werden ze een aantrekkelijke voedselbron voor wilde zwijnen. Die woelden hele bospercelen om, op zoek naar de poppen en maakten zo de bosbodem rijp voor het ontkiemen van zaden.

 

Op een gegeven moment komen we een Hoeve tegen in het Deelerwoud. Het is de Lebret's hoeve welke volgens de plaque op de muur vergroot is in 1900. Het leek mij wel leuk om hier een zwart/wit HDR van te maken. Het landgoed Deelerwoud is ontstaan op gronden die behoorden aan de kleine buurschap Deelen (gemeente Ede). In de buurschap lag een wildforstersgoed dat al in 1326 genoemd wordt en waarop het geslacht Van Delen woonde (Sloet en van Veen, 1917).

Het landgoed speelde een belangrijke rol in de buurschap. Op een kaart uit de eerste helft van de 18de eeuw staan bij Deelen behalve een adellijk huis ook drie gewone huizen aangegeven. Het adellijk huis fungeerde toen als herberg (Tegenwoordige staat van Gelderland, 1741). In 1815 kocht Johannes Kleijn voor f 4000,- in de buurschap twee huizen, drie schaapskooien en enige bijbehorende gebouwen.

 

Waarschijnlijk omvatte die aankoop het grootste deel van de buurschap. Bij de koop behoorde ook bouwland en een derde deel van het markebezit van Deelen van ca. 1700 ha. Er behoorde ook 0,2 ha bosgrond bij: "zijnde Boomen en Akkermaals"'. In 1841 verkocht de weduwe van Kleijn 1400 ha zandverstuivingen en heidevelden voor f 7500,- aan W.G. Baron van Heeckeren van Enkhuyzeng. Zij was tot deze verkoop gedwongen door de verplichting de stuivende gronden met heideplaggen af te dekken. De nieuwe eigenaar, die ook eigenaar van het landgoed Sonsbeek bij Arnhem was, begon het gebied te bebossen. Een deel werd tot bouwland ontgonnen. Het vastleggen van het stuivende zand vereiste tot ongeveer 1880 de nodige zorg'".

 

Aan de ontginning herinnert een gevelsteen op een boerderij op het landgoed met de inscriptie: "De ontginning der grond Deelerwoud begonnen A 1842". Het landgoed Deelerwoud is tot 1908 in eigendom gebleven van de familie Van Heeckeren. In dat jaar werd het grotendeels verkocht aan de heer N.M. Lebret, een enthousiast jager. Het landgoed kwam in 1935 in bezit van W.Ph. Peletier. Zijn zoon heeft in 1967 een groot deel verkocht aan Natuurmonumenten. Met enige aangrenzende gronden vormt het nu een van de grootste bezittingen van deze vereniging (Schut, 1967; Deelerwoud, 1967). Het is een heel mooi gebied waar je buiten wild, bos en landschappen ook de nodige paddenstoelen kunt vinden.

 

Op een omgevallen beuk vinden we deze paddenstoelen. Ze hebben de vorm van de porseleinzwam welke alleen op beuken lijkt te groeien, maar het is een ander soort welke ik niet ken.

 

We worden in de gaten gehouden door een jonge Roodborst. Wat kunnen deze kleine vogeltjes hard en mooi zingen.

 

Ik zie de rug van deze bejaarde Reebok net boven een heuveltje uitsteken. Hij is al behoorlijk grijs en zijn gewei is ook niet veel meer dan twee kleine knobbels. Hij loopt in het rustgebied dus kan ik niet dichterbij komen om een betere foto te schieten.

 

Het Deelerwoud bestaat maar voor de helft uit bos. Uitgestrekte heidevelden bedekken de rest van het natuurgebied. Hier liepen in de vorige eeuw enorme schaapskuddes rond. Nu wordt de heide open gehouden door Schotse Hooglandrunderen. Dit sterke koeienras kan zowel in de zomer als in de winter buiten blijven. Op de Grote Heide is aan de bomen precies te zien tot hoe hoog deze runderen kunnen komen met hun bek. Stuwwallen zijn zo’n 160.000 jaar geleden tijdens een ijstijd gevormd, toen een enorme ijstong als een bulldozer zand en gesteente voor zich uit schoof. Smeltwater dat later van de stuwwal afstroomde, schuurde hierin dalen uit.

De grote bonte Specht.

Volgens mij een roofvlieg welke naast ons op een bankje zit. Mijn eten zal hij in ieder geval niet roven, want dat eet ik mooi zelf op. Janny heeft weer voor een heerlijke lunch gezorgd. :-)

Het uitzicht vanaf het bankje mag er zijn en het zonnetje komt zelf even tevoorschijn.

In het Deelerwoud ligt de oude ‘hessenweg’, een route waar in vorige eeuwen handelaren met hun paardenkarren overheen trokken vanuit en naar Duitsland Het buurtschap Deelen was toen een knooppunt van dergelijke handelswegen. Langs deze wegen werden bomen geplant om in de zomer wat verkoeling te brengen.

Het wemelt van de Koolmezen en Pimpelmezen op het bovenstaande pad.

Als we bij op de heide aankomen valt mijn oog op deze dode boom. Hij komt mij bekend voor en eenmaal thuis blijkt uit mijn fotoarchief dat ik deze boom in 2008 al eens heb gefotografeerd, alleen vanuit een iets andere hoek.

Hoe grillig kan een zwam groeien :-) Ondanks de grillige vorm is dit volgens mij een gewone berkenzwam.

De heide kleurt al mooi paars.

En dan komen we in het bos weer een prachtige dode boom tegen. Ik maak er een zwart/wit HDR van. Helaas stond de boom niet in het open veld, want dan was het allemaal wat mooier uitgekomen.

Wie goed oplet heeft grote kans reeën te zien. Reeën zoeken vaak de beschutting van bos, maar ze vinden hier dekking in de dalen tussen de stuwwallen. Met wat geluk is ook ander grofwild als edelhert, damhert en wild zwijn te zien. Deze dieren kunnen via het wildwissel Terlet ook naar het Nationaal Park Veluwezoom trekken. Ze doen dat vaak. De mannelijke edelherten op het Deelerwoud trekken buiten de bronsttijd voor een deel naar de Veluwezoom. De hindes blijven vaak het gehele jaar in het Deelerwoud. Sinds 2000 zijn er geen edelherten en damherten meer afgeschoten. Daardoor is de stand flink toegenomen en is er in de bronsttijd weer veel bronst in het Deelerwoud. Damherten en reeën zijn honkvaster. Zowel de mannelijke als de vrouwelijke dieren blijven tijdens de bronst gewoonlijk hier.

 Een kleine trechterzwam.

We zijn alweer op de terugweg en vlak bij het hotel staat een oorlogsmonument. Het monument 'De Woeste Hoeve' bij Beekbergen (gemeente Apeldoorn) is een groot houten kruis, geplaatst op een voetstuk. Achter het kruis staat een ingelijste glazen gedenkplaat, bevestigd op een gedenksteen. De plaat wordt omgeven door een metalen constructie. Voor het kruis is een pleintje van rode bakstenen aangelegd. Voor het pleintje ligt een gedenksteen met een gedicht van Dietrich Bonhoeffer.In de glazen gedenkplaat staan in alfabetische volgorde de namen van de 117 gefusilleerden gegraveerd.

In 1945 is op de fusilladeplaats het eerste monument onthuld. Dit gedenkteken was een houten kruis met aan de voet zwerfkeien en in de nabijheid een houten bordje met de tekst: 'Op 8 maart 1945 werden hier 117 Vaderlanders door de Duitsche overweldigers, op gruwzame wijze vermoord'. In 1948 werd het houten bordje met opschrift vervangen door een bronzen plaat met een gewijzigde tekst: '117 vaderlanders werden hier op 8 maart 1945 door de Duitse overweldiger op gruwzame wijze vermoord.' In 1979 werd het houten kruis vervangen door een groter exemplaar. Ook werd een zitbank bij het monument geplaatst en een parkeerstrook aangelegd. In 1992 is het monument vernieuwd. Aan het gedenkteken is een glasplaat, een gedenksteen met gedicht en een metalen constructie toegevoegd. 

We gaan nog even relaxen in de hotelkamer en maken ons klaar om straks te gaan eten in het hotel restaurant. Dit restaurant is overigens een aanrader als je besluit om eens in dit hotel te gaan verblijven. Voor de volgende dag staat natuurgebied Loenermark op de agenda, hier zijn we voor het laatst in 2008 geweest en we gaan de hooglanders opzoeken. Deze hooglanders dragen geen gele oormerken en dat vinden we een stuk mooier.

Ik heb de foto's iets kleiner geplaatst omdat sommige volgers van ons blog nog een ouder beeldscherm hebben waardoor de foto's niet goed in beeld komen.
Iedereen nog bedankt voor de reacties op de 'Wandeling door het verleden deel V'!!

Groet,
Janny en Peter