Kwintelooijen

Na de wandeling in De blauwe kamer zijn we nog even naar het natuurgebied Kwintelooijen gereden om daar eens rond te gaan kijken. De ingang vinden naar de parkeerplaats was even een uitdaging, zelfs voor het navigatiesysteem. Maar uiteindelijk kwamen we toch op de juiste plaats aan. :-)

De GPS gebruikers kunnen de gelopen route hier downloaden.

Op het GPS hoogtekaartje is duidelijk het hoogteverschil in dit gebied te zien. Het hoogste punt op 50,1 meter en het laagste op -3,1 meter.

Wat meteen opvalt is dat het behoorlijk druk is op en om de parkeerplaats. Tenten en veel families met kinderen. We vinden een picknicktafel en nemen daar even plaats omdat we nog moeten eten. Zoals gewoonlijk heeft Janny weer voor heerlijk en goed gekoeld eten gezorgd en een thermoskan met heet water voor de thee. :-) Na het eten gaan we het bos in en daar is het meteen heerlijk rustig en we lopen meteen al tegen de eerste zwammen op. Een kleine trechterzwam, ik weet niet welke ondersoort dit is.

We ruiken een naar geurtje en na even zoeken vinden we een heleboel eieren van de Grote stinkzwam. Deze is al bezig om open te scheuren zodat de Stinkzwam eruit kan.

De geur is niet te beschrijven, maar vliegen zijn dol op die geur en verspreiden zo de sporen van de Grote Stinkzwam.

STINKZWAMMEN (PHALLALES) Stinkzwammen zijn een hoog gespecialiseerde groep paddenstoelen met een heel eigen ontwikkeling van het vruchtlichaam en een bijzondere strategie om de sporen te verspreiden.Het jonge vruchtlichaam heeft de vorm van een ei. Deze worden traditioneel duivelseieren genoemd.

Binnen het ei wordt het complete vruchtlichaam gevormd. Bij rijpheid barst het ei open en strekt de steel zich. Aan de top bevindt zich een hoedachtig gedeelte waarop de sporen zich bevinden in een slijmerige, stinkende massa. De geur trekt insecten aan, die van de sporemassa eten en zo voor verspreiding van de sporen zorgdragen.

Deze Stinkzwam is afgebroken, zo kunnen we mooi zien hoe deze zwam is opgebouwd en dat hij hol is. Onderin zie je het 'eigeel' van de zwam.

Dit is een crossbaan. Een beetje jammer midden in een natuurgebied. We komen hier een familie tegen, grootvader en moeder, hun zoon of dochter en de kleinkinderen. We raken aan de praat en de grootvader verteld ons het één en ander over het natuurgebied Kwintelooijen. Altijd leuk om wat te leren van mensen die hier vaker komen. De grootvader is met pensioen een heeft pas een nieuwe compact camera gekocht. Er is hier genoeg te zien, dus lijkt het ons een prima aanschaf.

Op onze beurt laten we ze zien hoeveel paddenstoelen ze voorbij lopen zonder ze op te merken, en vertellen iets over de soorten die wij herkennen. De onderstaande vliegenzwam, is een amanieten soort. Toch is de vliegenzwam minder giftig dan veel mensen denken. Hij wordt al lang gebruikt door verschillende volken, onder andere in Lapland waar soms één vliegenzwam werd geruild tegen één rendier.

De vliegenzwam heeft namelijk bedwelmende en hallucinogene effecten en werd vaak gebruikt in rituelen. Men kan hem vers of gedroogd opeten of roken. De hele paddenstoel bevat werkzame stoffen, maar de concentratie daarvan is het hoogst in de rode hoed. Deze vliegenzwam vind je vaak in de buurt van Berken. Berken houden van veel vocht en amanieten zoals de vliegenzwam ook.

Dit is ook een amaniet waarvan het omhulsel nog om de hoed zit. Als de hoed groter wordt dan komt de kleur van de paddenstoel tevoorschijn en kun je pas zien om welke amaniet het precies gaat. De kleine schubben vormen dan de witte stippen op de paddenstoel.

De roodbruine slanke amaniet (Amanita fulva) is een paddenstoel uit het geslacht Amanita. De Amamita fulva heeft een lichtbruine hoed. De lamel is wit en vrij van de steel. De steel is ook wit en relatief lang en dun. De steel is tevens vaak hol. De paddenstoel groeit nabij verschillende soorten bomen, met name de berk. In tegenstelling tot de andere amanieten heeft deze soort geen stippen.
De steel van dit exemplaar ziet er bizar uit.

Ik vertel de grootvader dat de foto's over een dag of vier wel op de website staan en hij vraagt of zijn kleinkinderen er dan ook te zien zijn. Hij dacht dat ik een foto van ze had gemaakt. Dat was niet het geval, maar ik doe dat alsnog even. :-)  Ik ben alleen even aan de ouders zelf  vergeten te vragen of dat geen probleem was, dus als ze er een probleem mee hebben laat het dan even weten via het e-mailadres op het visitekaartje. Dan verwijder ik de foto.

Van zandgroeve naar recreatiegebied.
Kwintelooijen is een voormalige zandgroeve van 74 ha groot. Het gebied reikt van de Noordoever van de Rijn tot aan de Gelderse Vallei. Het ligt in het stuwwalgebied de Dikkenberg bij Rhenen. Opvallend bij Kwintelooijen is het grote hoogteverschil van vijftig meter en de bodemvariatie die loopt van zeer nat ven en moeras tot de droge heidevelden.
De ontstaansgeschiedenis van Kwintelooijen ligt in een van de koudste periodes van ons land. In de voorlaatste ijstijd, zo'n 150.000 jaar geleden, bewoog het landijs vanuit Scandinavie naar het midden van Nederland. Het ijs schraapte de bevroren zand- en kleilagen die het tegenkwam omhoog waardoor een grote stuwwal ontstond: de Utrechtse Heuvelrug.

Kwintelooijen is gelegen in de zuidoostelijke punt van de Utrechtse Heuvelrug en behoort ook tot deze grote stuwwal. Tot 1990 heeft er hier op grote schaal zandwinning plaatsgevonden, maar nu is deze oude groeve een gewaardeerd recreatiegebied. Er zijn diverse routes voor mountainbikers en wandelaars uitgezet. Men kan zelfs tot het hoogste punt van dit gebied komen. Het hoogteverschil van wel 50 meter geeft een spectaculair uitzicht op de hellingen van de Gelderse Vallei. 

We lopen verder en dan valt mijn oog op een Koraalzwam welke tussen de dennenbomen staat. Ik wurm me door de takken heen om deze foto te maken, helaas heb ik even niet op de ISO gelet en daardoor is hij niet helemaal scherp geworden door de iets te lange sluitertijd. Op het internet staat dat  ze ook in loofbos voorkomen, maar daar hebben we ze zelf nog nooit gezien.

Een Boleet. Een Boleet is te herkennen aan het feit dat ze geen lamellen aan de onderkant van de hoed hebben, maar buisjes. Je ziet dus allemaal kleine gaatjes, op de foto hieronder is dat nog wel te zien 

Een Parel Amaniet. Je ziet nog een aantal kleine schubben van het omhulsel op de hoed. Soms verdwijnen ze allemaal. Ik herken deze eigenlijk alleen aan de witte kraag onder de hoed en de kleur van de steel.

Volgens mij zijn dit  Bittere Boleten.

De grootvader vertelde ons onderweg dat we verderop een trap naar het dal beneden kunnen vinden. We lopen mee die kant op, dit is het zicht vanaf de rechterkant van de trap.

Bij de trap staan een aantal bankjes en hier drinken we nog wat voordat we verder gaan. Tegelijk genieten we even van dit geweldige uitzicht. In de verte zie je Veenendaal liggen. Hier is het hoogteverschil goed te zien. We staan hier op 50,1 meter hoogte en links in het midden zie je de plas welke op -3,1 meter NAP ligt. Op de GPS zie ik dat we ook gewoon het pad naar links kunnen volgen naar beneden. We nemen afscheid van de familie, leuk om ze ontmoet te hebben!!

Na 50 meter komen we veel berken tegen, en ook hier vinden we verschillende vliegenzwammen.

Omdat het hier zo hoog is ben je ook wat dichter bij de rondvliegende Buizerds. Deze komt bijna op ooghoogte langs scheren.

Hij of zij roept steeds naar een Buizerd welke nog veel hoger vliegt en lastig gevallen wordt door kleine vogels. De kleine vogels vliegen boven de Buizerd en doen uitvallen in zijn richting.

Een aantal borden welke we onderweg tegenkomen met wat info over het gebied.

We zijn ondertussen beneden aangekomen. Bij de ingang staat het middelste bord hierboven.
Volgens mij zijn dit een soort korenbloemen.

Bij de plas barst het van de kikkers, maar bij de geringste beweging springen ze meteen het water in. Na wat sluipwerk lukt het toch om wat foto's te maken. Helaas alleen van achteren want ze zitten allemaal met het gezicht naar het water.

Nog een groene kikker. Rond het trommelvlies zit meestal een zwarte ring.

De hellingen die in het gebied zijn ontstaan door zandwinning zijn steiler afgewerkt dan de door erosie vervormde natuurlijke hellingen van de heuvelrug. Na de ontzanding werd een deel van het terrein beplant met bos. Een enkele wand is met reden niet bebost. Deze ligt midden in het terrein en word als geologisch monument in stand gehouden. Hier zijn, als de begroeiing niet in de weg zit, door het landijs opgestuwde en scheef gestelde rivierafzettingen te zien. Rivierafzetting die zijn afgezet voordat het werd opgestuwd door het ijs. 
We vinden in de wanden van de oude groeve als gevolg van afkalving door regen en recreatie op kleine schaal interessante erosievormen met steile wanden, geulen en zandwaaiers. Dit deel van het gebied is door de Provincie Utrecht benoemd als Aardkundig Monument.  Dat deze berk nog op de heuvel kan blijven staan is mij een raadsel.:-)

Vlakbij de parkeerplaats zien we deze zwammen en ik heb even geen idee welke soort dit mag zijn.
























En zo hebben we weer een prachtig stukje natuur ontdekt en met plezier bewandeld. Dit was nog maar een heel klein gedeelte van het gebied en we gaan hier zeker nog eens wandelen als we in de buurt zijn.
We gaan weer richting huis om even lekker onder de douche te stappen want het was heel erg warm zweetweer, ik wist niet dat ik zoveel poriën had :-)

Iedereen bedankt voor de reactie op het vorige blog De blauwe kamer.

Groet,
Peter en janny