Wandeling door het verleden deel VI

Zaterdag 20 augustus geen we weer eens lekker een avondwandeling maken in de AWD. Rond 16:15 beginnen we de wandeling vanaf de ingang aan het Pannenland. Het voordeel van een late wandeling is dat je onderweg bijna alleen wandelaars tegenkomt welke richting de uitgang lopen. Rond 18:00 wil iedereen aan de eettafel zitten en dan is het heerlijk rustig in de AWD. :-)

De gelopen GPS track is hier te downloaden.

We lopen nog maar net op de Pannenlanderweg als we op een aantal Witte kluifzwammen stuiten.Dit is de eerste keer dat we ze in de AWD aantreffen. De Witte kluifzwam is verwant aan de morieljes maar het morieltje verschijnt normaal pas in de herfst.  De Witte kluifzwam komt in de regel voor op humusrijk zand, klei en leem in bossen en bosranden, zomer-herfst.

Janny heeft een goede neus en ze ruikt de Stinkzwammen al voordat we ze zien. De vliegen hebben de Stinkzwammen ook al gevonden en op die manier worden de sporen van de zwam verspreid.

Dit damhert trekt zich niets van ons aan maar kijk richting een huilende baby op het pad naast ons.

Op de oostkant van deze boomstronk groeien veel mycena's. Mycena is een geslacht dat behoort tot de plaatjeszwammen. Het geslacht omvat soorten met middelgrote tot kleine paddenstoelen. Ze hebben een kegel- tot klokvormige hoed met vaak gevoorde, rechte rand, die bij het rijper worden niet naar binnen omkrult. De steel is dun en heeft geen manchet. Sommige soorten hebben melksapbuizen in de steel waardoor bij doorbreken een wit of rood sap naar buiten komt.

Op de westkant van dezelfde boomstronk groeit een korstzwam.

Aan het einde van de Pannenlanderweg komen we een aantal damherten tegen. De ene gaat er vandoor terwijl de ander gewoon blijft grazen.

Het is een beetje vreemd weer, warm en bewolkt, deze damherten hebben dan ook geen zin om te rennen en lopen rustig van ons weg.

Bij het Krombooms komen we de vos tegen welke normaal op de Kippendellen rondloopt. Even later weten waarom de vos hier rondloopt, twee vrouwen voeren hem hondenvoer.  Ik wilde eerst nog een foto plaatsen, maar het is zonde om ruimte te verspillen aan de twee dombo's.
Waar komt de naam Krombooms vandaan?
Op de meeste plekken in de AWD staan de meidoorns netjes rechtop, maar in dit gedeelte hebben ze meestal scheefgewaaide kronen, die met hun punt naar het noordoosten wijzen en aan de zuidwestkant door de wind gekortwiekt zijn. In deze streek worden ze daarom waaiboom of kromboom genoemd, waaraan het Waaiboombosje en het Kromboomsveld hun naam danken.

We lopen langs de zuidkant van de Donderhoek en aan de waterkant komen we deze plant tegen. Het volgens mij Koninginnenkruid, deze plant wordt ook leverkruid genoemd. Het is een forse plant van de waterkanten, vochtige plekken in het bos, moerassige plaatsen en rietlanden. De Latijnse soortnaam cannabium is afgeleid van de naam cannabis vanwege zijn driehoekige bladeren. Cannabis kennen wij als hennep, maar deze bloem is niet verwant aan cannabis. De naam koninginnenkruid komt uit het Duits Kunigundenkraut.
De roze hoofdjes bevatten 4 à 6 bloemen die alle tweeslachtig en buisvormig zijn. Al die bloempjes vormen samen een schermvormige pluimen ze verspreiden een weeë geur.
De plant bloeit van midden in de zomer en wordt druk bezocht door vlinders, bijen, hommels en vliegen. Daardoor is er voortdurend kruisbestuiving.

Bij de Donderhoek komen we een Reiger tegen. De meeste keuren de reiger geen blik waardig, maar als je ze goed bekijkt zijn het vaak toch mooie vogels.
Ene Dirkie Donder zou vroeger in de Donderhoek een teelhoek hebben bewerkt en de naam Donderhoek heeft dan ook niet te maken met onweer. Veel meer dan dat is er over deze persoon Dirkie Donder niet te vinden.

Bij het eiland van Rolvers klimmen we via het overstapje over het hek. Omstreeks het begin van deze eeuw woonde de familie Rolvers op wat nu het Eiland van Rolvers heet. De fundamenten van hun huis zijn nog te vinden tussen een paar zware populieren welke op het erf hebben gestaan. We vinden hier een Roodbruine slanke Amaniet welke net uit zijn ei steekt. Voor paddestoelen is een geheel nieuwe situatie ontstaan. De vele koeieplakken vormen een groeiplaats voor enkele soorten die daar speciaal aan gebonden zijn. In de herfst vind je daar dan ook veel verschillende soorten en in de buurt van de berken aan de westkant heb je een goede kans om de Vliegenzwam aan te treffen.

Op het Eiland van Rolvers zijn weer koeienroutes herkenbaar op plaatsen waar voorheen ondoordringbare, hoge duindoorns stonden. Daardoor is er nu voor veel meer organismen een plaats. Planten en mossoorten die van een open karakter houden. Het eiland is daardoor nu ook voor meer diersoorten ontsloten, zodat hier niet meer alleen de liefhebbers van hoog gesloten gras huizen, maar ook bewoners van meer open terrein.
De koeien hebben zo hun vaste plaatsen waar ze rusten en hun uitwerpselen achterlaten. Dat zal vroeger ook zo geweest zijn en waarschijnlijk heeft de Strontige pan daaraan zijn naam te danken.
In vergelijking met een cultuurweiland zijn de koeieplakken hier veel steviger en compacter, hetgeen erop wijst dat de koeien goed gezond zijn.

We verlaten het eiland van Rolvers en wandelen richting de Duizendmeterweg. Hier komen we drie dames uit Katwijk tegen welke de vossen aan het fotograferen zijn. We maken een praatje en schieten ook een paar plaatjes nu we toch hier zijn. Één van de dames loopt volgende week zaterdag mee met de AWD Hyves wandeling. Wij zijn door de AWD Hyvers uitgenodigd om als gids een rondleiding te geven door het verleden van de AWD. Voor mij is dat een nieuwe ervaring en dat betekend dat ik deze week mijn huiswerk moet doen en een spiekbriefje voor de jaartallen moet maken, want ik ben erg slecht in het onthouden van jaartallen. :-)

We willen een hapje eten, dus we lopen een eindje door en leggen het picknickkleed neer. Achteraf hadden we dit beter nog een eind verderop moeten doen, want we worden belaagd door drie vossen welke de soep en broodjes van Janny ook erg smakelijk lijken te vinden. Ze lopen om ons heen en trekken brutaal aan de hoeken van het picknickkleed. Het is dat we op het kleed zitten anders waren ze ermee vandoor gegaan. Als ik tijdens het eten omkijk zie ik een vos in een boom klimmen. Dit is de eerste keer dat ik een vos in een boom zie klimmen en de dames uit Katwijk schieten ook de nodig plaatjes :-) 

Als we klaar zijn gaan we langzaamaan weer richting het Pannenland.

Ik wil toch nog even op de Duizendmeterweg kijken en dat is maar goed ook. Een jonge vos heeft het op een konijn voorzien, maar de vos is geen partij voor dit konijn. Het konijn blijft rustig zitten en schiet snel de bosjes is als de jonge vos te dichtbij komt. Aan het einde van de Duizendmeterweg staat nog steeds het Huis van 't Wester, dat lange tijd in gebruik was als gereedschapsberging en schaftgelegenheid voor het personeel van Gemeentewaterleidingen.
 Het huis was de uitvalsbasis voor de bewakingsdienst die in de zomermaanden voor het Hoogheemraadschap van Rijnland toezicht hield in de zeereep en is nu dichtgetimmerd als ik het goed heb gezien.

Het huis werd gebouwd als woning voor de machinist die de pompinstallatie bediende waarmee het water van het Westerkanaal naar het Zwarteveldkanaal werd gepompt. De laatste bewoner was de heer Van Giels. In het verlengde van de Duizendmeter weg ligt het Het Tilanuspad. Het Tilanuspad herinnert ons aan mevrouw Tilanus, welke in 1922 als Amsterdams gemeenteraadslid voorstelde om de duinwaterwinplaats voor het publiek open te stellen. Aan haar hebben we dus te danken dat we in dit prachtige natuurgebied rond kunnen wandelen.

We lopen richting het Zwarteveldkanaal. Het Zwarteveldkanaal sluit aan op het Sprenkelkanaal welke op zijn beurt weer aansluit op de in 1851 uitgegraven Oranjekom. Op deze archief foto is te zien dat het Zwarteveld kanaal behoorlijk diep is uitgegraven. Achterin ligt volgens mij de bocht in het Zwarteveldkanaal waar het betonnen bruggetje ligt, de regelmatige bezoeker weet die wel te vinden.  

Het riet staat hier hoog en de Waterjuffers zijn in grote getallen aanwezig.

Wat een prachtige dieren zijn het toch die kleine damhert kalfjes. Deze damherten lopen bij het Astrid driftje, genoemd naar de jachthond Astrid welke per ongeluk door een iets te enthousiaste jager neergeschoten werd tijdens de jacht. 

We volgende de oever van het Zwarteveldkanaal totdat we weer bij de Strandweg uitkomen. Ik heb geen idee wat dit voor een soort vlinder is. Het lijkt een aan de vlinder verwante Spanner te zijn.

Bij de Strandweg zie we een driekoppig damhert. Althans, zo lijkt het. :-)

We zijn hier aangeland bij de noordkant van de Donderhoek bij de Schulpendam. Het begint al donker te worden, maar we blijven hier nog even praten met twee wandelaars uit Amsterdam waarvan de man al sinds de jaren zestig komt wandelen. Hij weet nog hoe de duinaardappels smaakte welke hier vroeger verbouwd werden. Hij was zelf niet heel erg enthousiast over de kwaliteit van de duinaardappels. Leuk om ook deze mensen eens te ontmoeten, vooral omdat deze man ook veel weet over het gebied.

We gaan daarna snel naar de uitgang want we willen nog even proberen of we vleermuizen kunnen fotograferen. We wachten bij de auto totdat het echt donker wordt en schakelen de vleermuisdetector in. Al snel horen we de eerste vleermuizen via de detector en dat maakt het ook makkelijker om ze te kunnen zien vliegen. We zien vleermuizen genoeg, maar vastleggen is bijna niet te doen. De ingebouwde flitser is niet sterk genoeg, dus terug naar de tekentafel en maar eens kijken wat we daaraan kunnen doen.
Dat zal volgend jaar wel worden want in september gaan de vleermuizen in winterslaap.
Aanstaande vrijdag geeft Waternet een vleermuis rondleiding in de AWD en we hebben ons daar gelukkig op tijd voor ingeschreven. Nu maar hopen dat het droog is want als het regent vliegen de vleermuizen niet.

Iedereen nog bedankt voor de reactie op ons vorige blogbericht 'Loenermark op de Veluwe'.

Groet,
Peter en Janny