Het verhaal van het Van Limburg-Stirumkanaal

Onze meest favoriete plek in de AWD is wel het Van Limburg Stirum kanaal. Dit is een uniek stukje duingebied waar je het gehele jaar van kunt genieten. Vandaag wandelen we door het kanaal met zijn prachtige natuur. De lucht boven het kanaal is in tweeën gedeeld. Als je in het midden van het kanaal staat dan is het aan de oostkant van het kanaal dicht bewolkt, terwijl in het westen alleen wat kleine wolkjes zijn te zien tegen een strak blauwe lucht. Heel apart, maar het levert wel weer heel verschillende foto's op. 

De Gelopen Route.

Maar eerst even over de familie Van Limburg Stirum:
De graven van Limburg Stirum stammen af van de graven van Limburg aan de Lenne in Westfalen, dat aan de graven van Altena-Isenberg behoorde.
Diederik van Altena-Isenberg, zoon van Frederik van Isenberg en Sophie van Limburg, ontving in 1242 een deel van zijn vaders territorium. In 1289 bouwde hij een kasteel waaraan ook de naam Limburg werd verbonden. Voorts bezat hij onder meer de heerlijkheid Styrum.
Na de dood van Diederik I in 1301 deelden zijn zoons de bezittingen:

• Johan kreeg Styrum
• Eberhard I kreeg het graafschap Limburg (Lenne). Na het verwerven van Broich in 1372 wordt dit de tak Limburg-Broich (uitgestorven in 1511). Styrum werd na 1289 tot een bevestigd huis uitgebouwd en wordt in 1442 rijksleen genoemd.

Graaf Georg van Limburg Stirum huwt in 1539 met Irmgarde van Wisch, gravin van Bronkhorst. Zij is de erfgename van Wisch, Borculo, Wildenborch, Lichtenvoorde en Overhagen.
In 1591 huwt Joost van Limburg Stirum met Maria van Holstein-Pinneberg, de erfgename van de rijksheerlijkheid Gemen.
De zonen van Herman Otto van Limburg Stirum deelden na zijn dood in 1644 de bezittingen:

• Otto van Limburg Stirum krijgt Bronkhorst en Borculo
• Adolf Ernst van Limburg Stirum krijgt Gemen (uitgestorven 1800)
• Maurits van Limburg Stirum krijgt Styrum (uitgestorven 1809)

De heerlijkheid Bronkhorst werd in 1721 verkocht door Maria van Limburg Stirum. In 1726 werd de heerlijkheid Borculo door graaf Leopold verkocht aan de graaf van Flodorf. Hiermee zijn de semi-onafhankelijke heerlijkheden (waardoor Limburg Stirum bijna een Reichsunmittelbare status had) voor de familie verloren. Weliswaar wordt Bronkhorst in 1792 weer aangekocht door Frederik Albert van Limburg Stirum, maar in 1803 volgde een publieke verkoop.

 












Alle nu levende leden van de familie stammen af van Otto Ernst Gelder (1685-1769). Hij was de stamvader van takken in Nederland, Duitsland, Zweden en België. De grafelijke status van het geslacht werd in 1812 door Napoleon bevestigd en in 1814 werd het in de adel van het Koninkrijk der Nederlanden ingelijfd (achternaam: van Limburg Stirum). De Belgische tak stamt af van Willem Bernard (1795-1889), een zoon van Samuel John van Limburg Stirum, en voert de achternaam de Limburg Stirum.

Het Van Limburg Stirumkanaal is vernoemd naar deze familie. De familie was in de 19de eeuw de eigenaar van dit stuk van de AWD. De diepste delen van het kanaal zijn vochtig, vooral in deze tijd van het jaar. In de vallei vind je nu o.a. Parnassia, duizendguldenkruid en Duinrus. Ook vind je hier verschillende insecten zoals Bijenwolven, Libellen en ook de Rugstreeppad. Ook het Konijn en het Damhert zijn hier te vinden.

 
In 1995 is in de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) een grootschalige verstuiving ontstaan in het gebied van het van Limburg Stirumkanaal. Het zuidelijk deel van dit in 1883 uitgegraven extractiekanaal is in maart 1995 opgevuld met het oorspronkelijke zand, voor zover dat nog aanwezig was in “depots” die tijdens het uitgraven van het kanaal, circa 100 jaar geleden waren aangelegd.

In 2006 is het noordelijke stuk opgevuld met zand. De situatie die na opvulling is ontstaan is voor het Nederlandse duingebied uniek.

Daarmee kwam er een einde aan ruim een eeuw van wateronttrekking aan dit gebied. Dat was maar goed ook want de gevolgen van de wateronttrekking  waren tot op grote afstand in de duinvalleien te merken.

De situatie die na opvulling is ontstaan is voor het Nederlandse duingebied uniek. In het gebied zijn geen verdere inrichtingsmaatregelen uitgevoerd. Alleen langs twee paden, dwars door het gebied, is voor de herkenbaarheid helm geplant. Hieronder zie je de verschillende zandlagen door de tijd heen.

Na de ingreep bleef een uitgestrekt kaal gebied achter van circa 3 km lang en 100-500 m breed. Dit gebied kon zich onder invloed van de wind vrijelijk ontwikkelen. Het eerste grootschalige verstuivingsexperiment in de Nederlandse kustduinen was een feit.

Dergelijke experimenten zijn van groot belang, omdat hiermee ervaring opgedaan kan worden met het toelaten van grootschalige verstuivingen als middel om verjonging in het duinterrein te stimuleren en verruiging tegen te gaan.

Zoals jullie kunnen lezen en zien is er genoeg aan variatie in dit gebied en is het zeker een bezoek waard. Alleen al het uitzicht op sommige plekken in het kanaal is de lange wandeling meer dan waard. Hieronder zie je een stukje duinkunst gemaakt door de wind en wind stond er genoeg. Op de hoge delen van het kanaal stond een harde snijdende wind en af en toe moesten we even de handschoenen aan en een muts op om de oren te beschermen.

In dit stukje AWD kunnen we elke dag wel wandelen als het aan ons ligt. Wij hebben van deze wandeling genoten en we hopen jullie ook. Via de Haasvelderweg lopen we weer terug naar de zilk en gaan tevreden naar huis.

Iedereen nog bedankt voor de reacties op ons vorige wandeling!!
Groetjes,
Peter en Janny.