Wandeling door het verleden II

Zondag 10 juli 2011, we vertrekken vandaag vanaf het Panneland en nemen het Achterste Panneland en het Vinkenveld eens onder loep. Rond 16:45 starten we onze avondwandeling en slaan meteen rechtsaf de Varenlaan op welke daarna overloopt in de Beukenlaan. Deel 2 van de wandeling door het verleden.

De gelopen route met info.

Aan de linkerkant van het Varenpad ligt het verboden gebied met daarin de berg van Mikwel. De steile oostkant van deze 23,8 meter hoge berg werd vroeger gebruikt door jonge jagers om het schieten te oefenen, een natuurlijke schietschijf dus. Mikwel, Mikgoed zouden wij nu zeggen. Aan de rechterkant van het pad zien we de onderstaande zwam.

Een stukje verderop nog een aantal.

Op de kruising waar de Varenlaan overgaat in de Beukenlaan loopt deze dame te grazen. We lopen door en na deze kruising ligt aan de linkerkant het Mosterd bos. Zo genoemd naar een pittig kruid wat bij het bereiden van spijzen kan worden gebruikt. Aan de rechterkant van de kruising ligt het Huttenbos, waar ene Mosterman woonde in een hut of klein huisje (zie route kaartje)

Net voorbij het Mosterdbos liggen de 'Lange Hoeken'. Als je goed kijkt liggen er lage wallen om dit veld wat meestal duid op akkerland. En dat was dan ook de functie van beide stukken land. Het tweede stuk ligt direct naast dit stuk, maar op een groot deel van die akker groeien nu bomen. Als je goed kijkt zie je de wallen daar ook nog. 

De bloemen op de bovenstaande foto is Ossetong (met dank aan Ghita)  Hier zie je een vlinder die deze bloem weet te waarderen.

Een stukje voorbij deze oude akkers ligt een kwel waarin het grondwater omhoog komt en zo een prachtig plekje bied aan kikkers en andere waterminnende dieren en insecten. Het riet verraad de aanwezigheid van deze kwel.

In het bos bij de Beukenlaan zien we deze haas. Hij is niet onder de indruk en huppelt op zijn gemak door de varens richting het Vinkenveld.

Onder een beuk vinden we deze joekel van een boleet, wat meteen ook aantoont dat paddenstoelen en zwammen niet alleen in de herfst de kop opsteken maar het gehele jaar door te vinden zijn. Het ligt aan het jaargetijde welke soorten je kunt vinden.

We verlaten de Beukenlaan en werpen hier een blik op het pad door het Starrenbos en de geul welke je middenonder ziet. De geul is een stukje van het verlengde Oosterkanaal dat in 1955 gegraven werd volgens het bordje dat op deze plek staat. Het graven van het verlengde Oosterkanaal is de directe oorzaak van het verdrogen van de akkers zoals de Lange Hoeken e.a. langs dit kanaal.

Op de bovenstaande foto zie je rechts in het midden varens staan. Tussen deze varens loopt de Ree op de foto hieronder te grazen. Als ze ons ziet loopt ze rustig het varenbosje in en verdwijnt uit het zicht. We lopen door het Sijmpjes bos richting het Vinken huisje. De oorsprong van deze naam is niet bekend, maar ik ben zelf even aan het zoeken gegaan naar de naam Sijmpje en MOGELIJK komt deze naam van een beroemde Zandvoorter Simon Jane Paap (1789-1828) welke volgens een krantenartikel uit 'De Zandvoorter" van 1937 door zijn tijdgenoten 'klein Sijmpje' werd genoemd.

Simon was wat ze in die tijd een dwerg noemde en was voor de begrippen van toen, wereldberoemd. Simon was 76 cm lang, maar de schattingen lopen uiteen van 76 tot 83 cm. Dat maakte hem toen de kleinste man ter wereld, het Frans Hals Museum zou nog in het bezit zijn van kleding van Simon Paap.
In dit artikel vind je een foto van zijn kleine kleertjes, naast die van de langste man van die tijd Daniel Cajanus. Simon werkte tijdelijk op verschillende kermissen in binnen en buitenland.
Simon stierf te Dendermonde waar hij als curiosa op een kermis stond, aan de gevolgen van een longontsteking. De exploitant heeft nog jaren lang geld aan de kleine man verdiend door zijn wassen beeld tentoon te stellen. Een echt graf heeft de kleine man nooit gekregen.

Toen prof. Broers van het Natuurkundig Kabinet uit Leiden het geraamte van de kleine man wilde kopen voor studiedoeleinden, bleek het geraamte al uit het graf te zijn geroofd en vervangen door het geraamte van een 6 jarig kind. Waarschijnlijk in opdracht van ene Prof. Hendriks van het Anatomisch Kabinet in Zuidburg, nabij Voorburg. Na de dood van de Prof. Hendriks werd zijn anatomisch kabinet geveild en bleek ook het geraamte van Simon te zijn geveild. Hierna is het spoorloos verdwenen.
Ook als de naam Sijmpjes bos niet afkomstig is van Klein Sijmpje, dan is het in ieder geval toch een leuk stukje geschiedenis. :-) Simon bleef overigens niet de kleinste Zandvoorter, Leenderd Zwemmer (1896-1919) was maar 67cm lang.

Het vinken huisje in het gebied Zeerust. Aan de zijkant zie je luikjes. Door deze luikjes keek men om te zien of de vinkenval als dichtgeslagen kon worden. Men trok dan aan het vinkentouw waarna de val 'De Druip' dichtklapte. Op een scorebord werd de stand bijgehouden, een sport waar men in 1912 gelukkig een eind heeft gemaakt door het invoeren van de vogelwet.   

We zijn hier al heel vaak geweest en proberen altijd of het open is. Deze keer hebben we geluk, het normaal altijd afgesloten Vinkenhuisje is open.  Binnen vinden we deze portretten met oud hollandsche teksten :-)

Onder de portretten zie de luikjes. Wil je meer weten over het vinken, kijk dan hier. Het is een lang verhaal, maar daarin wordt het vinken tot in detail beschreven, lees je over de blindevink, luistervink en dat de termen 'de kop indrukken' en 'een goede slag slaan' hier vandaan komen. Je hebt wel een pdf reader nodig.

Natuurlijk krijg je dorst van al dat vinken vangen en dan moet je natuurlijk ook een pomp installeren voor vers drinkwater. We kijken onze ogen uit, wat leuk om dit eens te kunnen bekijken. We laten alles weer netjes achter zoals we het gevonden hebben en vervolgen vrolijk onze weg.

We lopen hier op het Blauwe weg welke langs het Sprenkelkanaal loopt. We kijken hier richting de Oase. Aan de rechterkant zie je dat het hier vrij vlak is, dat komt omdat hier vroeger een kleine trein reed wat het uitgegraven zand uit de voormalige 'Droge kom' afvoerde.

Onderweg kijken we natuurlijk ook naar de prachtige flora en fauna in dit gebied.

De droge kom is nu niet zo droog meer en is de plaats waar nu het vogeleiland ligt en waar de vogelkijkhut staat. Het vogeleiland is hier later aangelegd.

Natuurlijk moet een mens ook eens eten en dat doen we aan het water vlakbij de Schulpendam (zie kaartje) Terwijl we eten vliegen de Zwarte mezen ons letterlijk en figuurlijk om de oren :-)

Terwijl we eten schiet ik dit plaatje van de Stern of Visdief. De vogel links is blijkbaar het jong en neemt al vliegend het visje over van de vogel rechts.

Omdat we toch nog iets te vertellen hebben over boerderij Het Panneland lopen we weer het Panneland op. Daar zien we deze kleine Boomkruiper aan het werk. Op de tak voor hem ligt een mot.

Ik heb de informatie die we in het bezoekerscentrum hebben gevonden aangevuld met geboorte en sterf datums van de betrokken personen, voor zover deze nog te vinden waren op de Genealogie sites.

Boerderij Pannenland is ergens rond 1850 in opdracht van Rudolf Barnaart gebouwd aan de Pannelander weg.
In 1860 gingen Adrianus Hulsbosch (geb. Panneland in 1826 en overl. in 1903) en Marijtje Heemskerk (geb. Bloemendaalt 1834 overl.1882) op deze Boerderij wonen en ze kregen daar 7 kinderen. Piet reed ieder najaar diverse keren naar Amsterdam om de mensen daar hun wintervoorraad duinaardappelen te verkopen

Hun zoon Piet Hulsbosch (geb. Panneland in 1862 en overl.1925) trouwde in 1899 met Geertje Langeveld (geb. Noordwijkerhout in 1866, overleden tussen 1938 en 1958) Samen gingen ze in het koetshuis op landgoed Woestduin wonen en begonnen er een melkwijk.

Woestduin ligt ongeveer 1 km ten noordoosten van de parkeerplaats Panneland, langs de Vogelenzangse weg en dus niet in de AWD zelf.   (zie route kaartje voor de locatie van Woestduin)
Ze kregen samen 12 kinderen voor zover ik dat kon nagaan. In 1901 besloot men op Woestduin een paardenrenbaan aan te leggen en Piet en Geertje moesten verhuizen naar de Leidsevaart. Van 1901 tot 1909 werden op de daar aangelegde renbaan paardenraces gehouden. Hun zoon Dirk werd hier geboren (geboorte- en overlijden onbekend).

Toen vader Adrianus Hulsbosch kwam te overlijden verhuisde zoon Piet Hulsbosch naar zijn ouderlijk huis, de boerderij Panneland. Piet en Geertje kregen hier nog een aantal kinderen waaronder Nel in 1905, Jan in 1903 en Hein in 1912.

Toen Piet en Geertjes dochter Nel in 1947 trouwde, bleef haar broer Jan alleen achter. Nel Hulsbosch overleed in 2007 op de respectabele leeftijd van 102 jaar.
Jan verliet boerderij Panneland in 1948, de boerderij werd in 1948 afgebroken. Ook wordt het jaar 1953 aangegeven als het jaar waarop de boerderij werd afgebroken, we houden het maar even op 1948.

Ik heb de originele foto van boerderij Het Panneland welke we in het bezoekerscentrum vonden met Photoshop op de juiste plek gezet. Zoals je kunt zien aan de boom rechtsvoor, past de boom van het plaatje nog precies over de boom van nu. De boom daarnaast die een beetje over de voordeur van de boerderij heen loopt is in de loop der jaren verdwenen. En de bomenrij rechts welke daar nog steeds staat en waar de ring zich bevind waaraan men toen de paarden aan vast maakte. Als je op de open plek zoekt vind je hier en daar nog bakstenen of stukken daarvan.   

We verlaten het achterste Panneland zoals je op het route kaartje kunt zien daarmee komt een eind aan de wandeling door het verleden II voor vandaag. Onderweg zien we nog heel veel mooie dingen zoals deze moeder en kind.  

Deze is wel bijzonder omdat je hier Damhert kalfjes ziet in drie totaal verschillende kleuren. De AWD gaat ons nooit vervelen en verrast elke keer weer.

Als we bijna bij de Pannelanderweg zijn zien we een wilde vos uit de struiken lopen. De Pannelander weg is het pad rechts net voorbij de vos.  Als de vos ons in de gaten krijgt rent hij snel naar het Nieuwkanaal en verdwijnt daar in de struiken. Een leuke bonus vlak voor zonsondergang.

We wachten op de parkeerplaats aan het Panneland totdat het bijna donker is en lopen dan  naar de kruising van de Pannelander weg en het Varenpad/Beukenlaan. Janny schakelt de vleermuis detector in en we horen de eerste vleermuizen over ons heen scheren. De lucht is nog een beetje licht dus als we aan het geluid van de detector horen dat de vleermuizen dichterbij komen, kijken we omhoog en zien ze mooi tegen de heldere lucht afsteken. Ik besluit om een camera uit de auto te gaan halen en pak de camera met de telelens. Achteraf niet zo goed idee want het is met een telelens zo goed als onmogelijk om deze supersnelle zoogdiertjes vast te leggen.

Ze zijn niet zo snel als een zwaluw, maar veel wendbaarder en ze schieten alle kanten op. De onderstaande foto kon ik met moeite maken, de volgende keer pak ik de camera met de 18-55mm lens wel :-) Voor mij ook de eerste keer dat ik dit soort foto's maak en al doende leert men zal ik maar zeggen. Hopen dat ik de volgende keer een scherpere shot kan produceren. Je kunt in ieder geval wel zien dat het hier een vleermuis betreft :-)   
























En dat was dan de wandeling door het verleden van vandaag en we rijden met een grijns op onze gezichten naar huis. We hebben vandaag veel geluk gehad en heel erg veel gezien.

Iedereen bedankt voor de reacties op de vorige wandeling!!

Groet,
Peter en Janny

Verder heb ik nog de tip om de website van Stichting Genootschap 'Oud de Zilck' in de gaten te houden. Zij hebben het initiatief genomen om het boek "Lezen in het Duin" weer een nieuw leven in te blazen, maar nu ook aangevuld met nieuwe informatie historische en beeldmateriaal.  Het wordt  herschreven als een historisch detective verhaal en hier staat het wat uitgebreidere verhaal. Als ik het goed heb wordt de nieuwe uitgave in 2012 verwacht en zal dan denk ik ook te koop zijn bij Stichting Genootschap 'Oud de Zilck'.